Osobowość jako potencjał samorealizacji Maslowa
Koncepcja osobowości jako potencjału samorealizacji stworzona została przez Abrahama Maslowa. Zakłada, że człowiek posiada hierarchie potrzeb, a celem życia jest samorealizacja. Zdrowa osobowość jest środkiem do osiągnięcia samorealizacji, a ta zaś jest celem samym w sobie.
Osoba samorealizująca się jest jednostką niezależną, spontaniczną i twórczą, posiadającą zaufanie do siebie i akceptujący innych. Dodatkowo, wg Maslowa, osoba samorealizująca się doznaje doświadczeń mistycznych
Piramida potrzeb
Potrzeby człowieka układają się w hierarchiczną strukturę potrzeb niższych (fizjologicznych, bezpieczeństwa, przynależności i miłości) oraz potrzeb wyższych (szacunku i uznania, wiedzy i samorealizacji), przy czym potrzeby wyższe mogą być realizowane dopiero wówczas, gdy potrzeby niższe są zaspokojone na odpowiednim poziomie.
Teoria skoncentrowana na osobie Rogersa
Teoria skoncentrowana na osobie, stworzona przez Carla Rogersa, zakłada że samorealizacja jest naturalną tendencją do rozwijania się i zwiększania własnych możliwości. Największą przeszkodą samorealizacji jest uzależnienie od ocen zewnętrznych, mająca genezę w dzieciństwie. W procesie bierze udział obraz Ja, czyli doświadczenia z nadanym im znaczeniem.
Motywy kluczowe dla obrazu Ja
-
Autowaloryzacja
Autowaloryzacja to dążenie do bezwarunkowego podtrzymania wysokiej samooceny -
Autoweryfikacja
Autoweryfikacja jest dążeniem do zachowania zgodności informacji z własnym obrazem Ja, co wiąże sie bezpośrednio z potrzebą spójności
Przejście od Ja idealnego do Ja realnego
Terapia humanistyczna wg koncepcji Rogersa, ma na celu zmianę osobowości na kontinuum doświadczania:
-
Uczuć
Od postrzegania ich jako obcych (mało żywych i barwnych) do doświadczania ich jako własnych (żywych, pełnych koloru) -
Własnego Ja
Od kierowania się ja idealnym (powinnościowym) do odczuwania potrzeb ja autentycznego
Osoba funkcjonująca w sposób pełny cechuje się dużą otwartością na doświadczenia i przyjmowaniem życia z entuzjazmem i radością