Mechanizmy obronne

Joanna Ługowska
Opracowanie merytoryczne

Aneta Peichert
Opracowanie treści

Wyparcie

Wyparcie (motywowane zapominanie) to nagłe wyrzucenie z pamięci i świadomości jakiegoś faktu, wspomnienia, myśli, czy uczucia, które wywoływało lęk.

Przykład

Osoba dorosła nie jest sobie w stanie przypomnieć swojego pierwszego dnia w szkole. Okazuje się, że rozpoczęcie nauki w szkole było dla niej traumatyczne.

Zaprzeczenie

Wyparcie (negacja umotywowana) to blokowanie wejścia do świadomości zdarzeniom, myślom, czy uczuciom, które powodują lęk, bądź są z nim kojarzone.

Przykład

Mąż nie przyjmuje do wiadomości, że jego żona zginęła w wypadku samochodowym.

Projekcja

Projekcja to przypisanie innej osobie swoich emocji, popędów, czy impulsów, które są nieakceptowalne. W ten sposób Ego usuwa z siebie odpowiedzialność za te impulsy, nie są one już częścią Ja.

Przykład

Teściowa uważa, że synowa nastawia jej syna przeciwko niej samej, a tak naprawdę to teściowa chce, by syn odwrócił się od żony.

Przemieszczenie

Przemieszczenie to przerzucenie impulsu, czy emocji na obiekt, który nie zagraża tak mocno, jak obiekt, który wywołał te impulsu lub emocje.

Przykład

Dziecko zdenerwowało się na rodziców, więc zaczęło bić poduszkę.

Zwrócenie przeciw sobie

Zwrócenie przeciw sobie to przerzucenie impulsu z obiektu, którego powinien dotyczyć na samego siebie. Może objawiać się poczuciem winy, a nawet stanami depresyjnymi.

Przykład

Skierowanie na siebie nienawiści do byłego partnera.

Reakcja upozorowana

Reakcja upozorowana to zmiana nieakceptowanego impulsu w jego przeciwieństwo, jednak zachowanie to jest przesadne.

Przykład

Wylewne gratulowanie awansu koledze, który nam ten awans zabrał.

Sublimacja

Sublimacja to wyrażenie impulsu w sposób ogólnie akceptowalny, pożyteczny.

Przykład

Osoba, która ma tendencje sadystyczne zostaje autorem powieści kryminalnych.

Introjekcja

Introjekcja to utożsamianie się z przekonaniami lub zachowaniami kogoś przez nas cenionego

Przykład

Uczeń zaczyna mówić i zachowywać się jak jego nauczyciel.

Identyfikacja z agresorem

Identyfikacja z agresorem to rodzaj introjekcji, w którym osoba przejmuje cechy osoby, której się obawia, by z roli ofiary stać się oprawcą.

Przykład

Osoba prześladowana zaczyna prześladować innych.

Izolacja

Izolacja to odrzucenie uczuć związanych z danym traumatycznym wydarzeniem, przy zachowaniu o nim świadomości. Jest to odwrotność wyparcia.

Przykład

Ofiara zamachu w szkole pamięta dokładnie przebieg zdarzenia, jednak nie odczuwa żadnych emocji z tym związanych.

Anulowanie

Anulowanie to usuwanie myśli, uczuć, które są nieakceptowane przy wykorzystaniu rytuałów, magicznych gestów. Rytuały nie są poddawane ocenie intelektualnej i są odczuwane jako przymusowe.

Przykład

Liczenie liści na drzewie, kiedy pojawia się myśl o zabarwieniu agresywnym.

Regresja

Regresja to powrót do zachowań z poprzedniej fazy rozwojowej, które w tamtym okresie pomagały w radzeniu sobie ze stresem.

Przykład

Dziecku w wieku szkolnym zaczyna ssać kciuk.

Bibliografia

Oleś, P. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
Strelau, J., Doliński, D. (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe