Joanna Ługowska
Opracowanie merytoryczne
Aneta Peichert
Opracowanie treści
Stadium oralne
Stadium oralne trwa przez pierwszy rok życia. W tym stadium energia libido (przyjemność) koncentruje się wokół ust. Głównym obiektem seksualnym jest pierś matki. W tym czasie dziecko jest całkowicie zależne od otoczenia i w przypadku niezaspokojenia jego potrzeb (frustracji) może dojść do fiksacji fazy oralnej, a tym samym do utrwalenia niektórych zachowań z tego okresu.
Kiedy dziecko doznaje frustracji w początkowej fazie tego stadium, dochodzi do rozwoju osobowości oralno-biernej (nadmierna ufność, beztroska, pogoda ducha). Jeżeli do frustracji dochodzi w późniejszej fazie (gdy dziecko ma poczucie siły, bo m.in. ma już pierwsze zęby), dochodzi do rozwoju osobowości oralno-sadystycznej (kłótliwość, zawiść, brak zaufania).
Stadium analne
Stadium analne to trwa przez drugi rok życia. Libido i doznania przyjemności skupiają się w okolicy odbytu. Źródłem przyjemności w tej fazie stają się czynności związane z wypróżnianiem (wstrzymywanie i uwalnianie). W tym okresie dziecko uczy się kontroli i odraczania przyjemności. Popęd libido zostaje podporządkowany normom. W tym wieku dziecko rozpoczyna trening czystości, który wg Freuda ma wpływ na całe późniejsze dorosłe życie.
Jeżeli trening czystości jest zbyt restrykcyjny dochodzi do rozwoju osobowości analnej (tendencja do zatrzymywania w sobie uczuć, przedmiotów, gwałtowne wylewanie emocji). Fiksacja zatrzymywania powoduje pojawienie się osobowości analno-retencyjnej (upór, skąpstwo, sztywność), natomiast na uwalnianiu osobowości analno-ekspulsywnej (skrajna dezorganizacja, niekontrolowanie wyrażania emocji).
Stadium falliczne
Stadium falliczne trwa od 3 do 5 roku życia. Libido koncentruje się w okolicy genitalnej. W tym okresie dzieci przejawiają naturalne zainteresowanie swoim ciałem i różnicami w anatomii względem płci. Wg Freuda w tym czasie pojawia się tzw. Kompleks Edypa. Jest to seksualne zainteresowanie chłopca własną matką, chęć posiadania jej na własność. Może ono skutkować konfliktem z ojcem, nieświadomą chęć pozbycia się go. Te emocje mogą powodować lęk przed odwetem z jego strony, a to dalej lęk kastracyjny (lęk przed utratą członka w wyniki walki z zazdrosnym o matkę ojcem).
Rozwiązanie tego konfliktu polega na identyfikacji z “agresorem” i introjekcji norm, które reprezentuje. U dziewczynek odbywa się to w sposób analogiczny. Fiksacja na tym stadium rozwojowym powoduje rozwinięcie się osobowości fallicznej (u mężczyzn: konieczność ciągłego potwierdzania męskości, lęk kastracyjny; u kobiet: skłonności histeryczne, podkreślanie kobiecości, tendencje do uwodzenie).
Stadium genitalne
Stadium genitalne okres dojrzewania. Wg Freuda skierowany jest na relacje z płcią przeciwną, idealizowaniu go. W tym stadium pojawiają się szanse na adaptację indywidualną, tworzenie relacji interpersonalnych. Podstawową funkcja biologiczna w tym stadium staje się podtrzymanie gatunku (reprodukcja).
Bibliografia
Strelau, J., Doliński, D. (2010). Psychologia Akademicka. Tom 1. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wojciszke, B. (2011). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.