Bartosz Stolarki
Opracowanie merytoryczne
Nina Wilk
Opracowanie treści
Style myślenia (Sternberg i Grigorenko)
Twórcy modelu zauważyli, że różne style kierowania są niejako zewnętrznymi odbiciami stylów ulokowanych w umyśle człowieka. Żeby je zrozumieć, trzeba wziąć pod uwagę różne aspekty kierowania. Sternberg nazwał to teorią poznawczego samokierowania.
Style myślenia rozumiał jako preferowane sposoby wykorzystywania pewnych zdolności umysłowych. Nie są one umieszczone w obszarze inteligencji ani osobowości, lecz znajdują się na ich pograniczu. Ludzie dysponują całą gamą stylów, spośród których wybierają te najbardziej adekwatne do danej sytuacji, zapewniające największą adaptację. Poszczególne osoby różnią się od siebie giętkością w wyborze stylów, rozumianą jako metastyl mający za zadanie aktywizację, monitorowanie i ocenianie poszczególnych stylów. Stenberg i Grigorenko wyodrębnili 13 stylów myślenia.
Style te nawiązują do funkcji pełnionych przez władze – ustawodawcze, wykonawcze i sądownicze.
- Styl legislacyjny charakteryzuje osoby działające i myślące w sposób ustalony przez siebie, preferujące nieustrukturyzowane i twórcze zadania.
- Styl wykonawczy charakteryzuje osoby preferujące zadanie strukturalizowane z wyznaczonymi regułami
- Styl oceniający charakteryzuje osoby z tendencją do oceniania zadań, procedur i postępowania innych ludzi, lubiące badania poddające się analizie i ocenie.
Style myślenia (Sternberg i Grigorenko)
Twórcy modelu zauważyli, że różne style kierowania są niejako zewnętrznymi odbiciami stylów ulokowanych w umyśle człowieka. Żeby je zrozumieć, trzeba wziąć pod uwagę różne aspekty kierowania. Sternberg nazwał to teorią poznawczego samokierowania.
Style myślenia rozumiał jako preferowane sposoby wykorzystywania pewnych zdolności umysłowych. Nie są one umieszczone w obszarze inteligencji ani osobowości, lecz znajdują się na ich pograniczu. Ludzie dysponują całą gamą stylów, spośród których wybierają te najbardziej adekwatne do danej sytuacji, zapewniające największą adaptację. Poszczególne osoby różnią się od siebie giętkością w wyborze stylów, rozumianą jako metastyl mający za zadanie aktywizację, monitorowanie i ocenianie poszczególnych stylów. Stenberg i Grigorenko wyodrębnili 13 stylów myślenia.
Style te nawiązują do funkcji pełnionych przez władze – ustawodawcze, wykonawcze i sądownicze.
- Styl legislacyjny charakteryzuje osoby działające i myślące w sposób ustalony przez siebie, preferujące nieustrukturyzowane i twórcze zadania.
- Styl wykonawczy charakteryzuje osoby preferujące zadanie strukturalizowane z wyznaczonymi regułami
- Styl oceniający charakteryzuje osoby z tendencją do oceniania zadań, procedur i postępowania innych ludzi, lubiące badania poddające się analizie i ocenie.
Style poznaweczego samokierowania
- Styl monarchiczny charakteryzuje osoby preferujące koncentrację na jednym zadaniu aż do końca jego realizacji.
- Styl hierarchiczny charakteryzuje osoby preferujące systematyczną realizację kilku celów jednocześnie, z uwzględnieniem stopnia ważności poszczególnych zadań.
- Styl oligarchiczny charakteryzuje osoby realizujące kilka celów jednocześnie, jednak bez uwzględnienia stopnia ważności poszczególnych zadań co negatywnie wpływa na skuteczność ich wykonywania
- Styl anarchiczny charakteryzuje osoby niechętnie poddające się istniejącym regułom i zasadom, skłonne do działań, którymi rządzi przypadek.
Style funkcjonowania poznawczego
- Styl lokalny charakteryzuje ludzi preferujących wykonywanie zadań szczegółowych, wymagających precyzji w działaniu.
- Styl globalny charakteryzuje ludzi preferujące abstrakcyjne rozwiązywanie problemów o dużym stopniu ogólności.
Kierunek poznawczego samokierowania
- Styl wewnętrzny charakteryzuje jednostki preferujące samotność w trakcie realizacji zadania.
- Styl zewnętrzny charakteryzuje jednostki preferujące zadania kolektywne, związane z interakcjami społecznymi.
Skłonności w poznawczym samokierowaniu
- Styl liberalny charakteryzuje jednostki często nieprzestrzegające ustalonych reguł i procedur, niebędące jednak autorami nowych rozwiązań i pomysłów.
- Styl konserwatywny charakteryzuje jednostki preferujące przywiązanie do tradycji i do rzeczy dobrze znanych, niechętnie wykraczające poza ustalone reguły postępowania.
Bibliografia
Strelau, J. (2023). Różnice indywidualne. Historia – determinanty – zastosowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar