Stadia rozwoju poznawczego

  • Psychologia rozwojowa

Jagoda Humeniuk
Opracowanie treści

Aneta Peichert
Opracowanie merytoryczne

Stadia rozwoju poznawczego

Kilka podstawowych założeń dot. stadiów rozwoju poznawczego wg Piageta:
  • Dzieci przechodzą przez każde ze stadiów kolejno, w stałym porządku i w podobnym wieku
  • Tempo przechodzenia przez poszczególne stadia jest zdeterminowane przez biologiczne procesy dojrzewania
  • Rozwój nie może zostać przyspieszony — dziecko musi dojrzeć do przejścia do następnego stadium, nie można „przeskoczyć” stadium
  • W każdym stadium pojawiają się nowe, bardziej wyrafinowane poziomy myślenia
  • Każde kolejne stadium jest budowane na bazie poprzedniego

Stadium sensoryczno- motoryczne (poniżej 2 roku życia)

  • Uczenie się poprzez bezpośrednie doświadczanie, ćwiczenie odruchów i manipulacji podtrzymujących lub powtarzających 
  • Głowne osiągnięcia: stałość przedmiotu; dostrzeżenie związku między działaniem i jego następstwami 

Stadium przedoperacyjne (2-6 rok życia)

  • Celowe eksperymentowanie na przedmiotach; coraz bardziej świadome planowanie działań oparte na reprezentacjach przedmiotów
  • Głowne osiągnięcia: czynności symboliczne wraz z mową, zdolność do zachowania tożsamości jakościowej (stałość cech)

Stadium operacji konkretnych (6-12 rok życia)

  • Coraz bardziej odwracalne manipulacje na reprezentacjach konkretnych przedmiotów i zdarzeń: decentracja
  • Głowne osiągnięcia: odwracalność w myśleniu ograniczona do rzeczywistych przedmiotów i zdarzeń: zdolność do zachowania tożsamości ilościowej (rozumienie pojęć stałości masy, objętości itp.)

Stadium operacji formalnych (powyżej 12 rok życia)

  • W pełni odwracalne operacje umysłowe na przedmiotach i zdarzeniach, które nie muszą istnieć, mogą być wyobrażone lub wymyślone
  • Głowne osiągnięcia: myślenie abstrakcyjne, logiczne, hipotetyczno- dedukcyjne, które można przerwać, uzupełnić, podjąć od nowa

Bibliografia

Brzezińska, A., Appelt ,K., Ziółkowska B. (2019). Psychologia rozwoju człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Harwas – Napierała B., Trempała J. (2020). Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN..