Atrybucje
Ważnym źródłem informacji o ludziach jest ich zachowanie – celowe oraz ekspresyjne. Interpretacje spostrzeganych zachowań wyjaśniają modele atrybucji.
Psychologia społeczna wyróżnia dwie perspektywy interpretacji zachowań. Perspektywa dyspozycyjna (dyspozycjonizm) zakłada, że przyczyną zachowania są czynniki wewnętrzne jednostki. Perspektywa sytuacyjna (sytuacjonizm) zakłada, że zachowania należy wyjaśniać wpływem czynników zewnętrznych na jednostkę.
Podstawowy błąd atrybucji
Podstawowy błąd atrybucji jest błędem poznawczym, który polega na wyjaśnianiu zachowania jednostki poprzez jej wewnętrzne cechy (dyspozycjonizm), nie doceniając przy tym czynników sytuacyjnych (sytuacjonizm)
Błąd aktora-obserwatora
Błąd aktora-obserwatora jest tendencją do wyjaśniania własnych zachowań czynnikami zewnętrznymi, a zachowań innych ludzi czynnikami wewnętrznymi.
Egotyzm atrybucyjny
Egotyzm atrybucyjny wiąże się z postrzeganiem osobistych sukcesów jako uwarunkowanych czynnikami wewnętrznymi oraz porażek jako spowodowanych czynnikami sytuacyjnymi. Tendencja ta powiązana jest z koniecznością ochrony poczucia własnej wartości.
Kluczowe pojęcia
błąd aktora-obserwatora, dyspozycjonizm, egotyzm atrybucyjny, podstawowy błąd atrybucji, sytuacjonizm
Bibliografia
Wojciszke, B. (2011). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
Doliński, D., Strelau, J. (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psycholgogiczne