Bartosz Stolarski
Opracowanie merytoryczne
Nina Wilk
Opracowanie treści
Biologiczne uwarunkowania szczęścia
Auke Tellegen przeprowadził Badania nad uwarunkowaniami biologicznymi dobrostanu psychicznego. Porównał on bliźniaki dwujajowe i jednojajowe w różnych aspektach i cechach. Badanie wykazało, że IQ nie koreluje w żaden sposób z dobrostanem psychicznym. Jednakże inteligencja oraz umiejętności w różnych dziedzinach (ważnych dla jednostki) mogą predysponować osobę do większej sprawczości, co prowadzi do poczucia szczęścia.
Cebulowa teoria szczęścia
Janusz Czapiński wyróżnił, na wzór cebuli, 3 warstwy uniwersalnego modelu szczęścia: wolę życia, dobrostan subiektywny i satysfakcje cząstkowe. Każda z nich uzależniona jest od obiektywnej sytuacji życiowej i zmian, jakie w niej zachodzą.
- Wola życia to warstwa najgłębsza i najmniej wrażliwa na zmiany zewnętrzne. Określa ogólny poziom szczęścia odczuwany przez człowieka. Nie można na niego wpłynąć, ponieważ u każdego jest on uwarunkowany genetycznie i istnieje poza kontrolą naszej świadomości. Główną funkcją tej warstwy jest podtrzymywanie podstawowej dla każdego człowieka chęci życia.
- Dobrostan subiektywny to warstwa pośrednia, kompromis pomiędzy najgłębszą, stabilną warstwą modelu szczęścia a losowymi wydarzeniami w życiu codziennym. Konstruuje się go na podstawie świadomego bilansu życiowego, który obejmuje przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Dobrostan subiektywny jest wynikiem podsumowania – co udało się życiu, czy jednostka odczuwa spełnienie, co pozytywnego może ją jeszcze spotkać.
- Satysfakcja cząstkowa odpowiada chwilowym wzlotom i upadkom, które w mniejszym bądź większym stopniu zaważają na kondycję pozostałych warstw. Przykładowo mogą to być drobne kłótnie z najbliższymi, ale też satysfakcjonująca praca.
Bibliografia
Czapiński, J., (2004). Psychologia pozytywna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN