Julia Góreczna
Opracowanie treści
Lidia Liberska
Opracowanie merytoryczne
Przywództwo
Na pozostanie przywódcą wpływać czynniki osobowościowe lidera (np. ekstrawersja, empatia, autentyczność), ale i umiejętności interpersonalne, inteligencja emocjonalna, zdolność do podejmowania decyzji, rozwiązywania problemów czy motywowania innych do działania. Wpływ na wybór lidera ma również struktura grupy, obowiązujące w niej normy i jej dynamika.
Przywództwo może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje dla grupy społecznej. Skuteczny lider może mobilizować grupę do osiągnięcia celów, budować silne relacje międzyludzkie oraz zwiększać efektywność działań grupowych. Z kolei niedostatecznie kompetentny lub autorytarny lider może prowadzić do konfliktów w grupie, braku zaufania oraz spadku motywacji do działania.
Typy władzy
Władza eksperta
: Opiera się na wiedzy, umiejętnościach lub doświadczeniu danej osoby w konkretnej dziedzinie. Jednostki posiadające władzę eksperta są postrzegane jako autorytety w swoich dziedzinach.Przykład
Profesor uznawany za eksperta w swojej dziedzinie, cieszy się dużym szacunkiem wśród studentów i innych wykładowców, dzięki swojej głębokiej wiedzy i publikacjom naukowym.
Władza odniesienia
: opiera się na pozytywnych uczuciach lub identyfikacji, jakie inni ludzie mają wobec danej osoby. Jednostki posiadające władzę odniesienia często mają zdolność inspirowania i motywowania innych do działania.Przykład
Lubiany nauczyciel w szkole dzięki swojej empatii i zaangażowaniu potrafi inspirować uczniów do nauki i motywować ich do osiągania celów.
Władza nagradzania
: Opiera się na zdolności jednostki do nagradzania innych za pożądane zachowania lub osiągnięcia. Jednostki, które kontrolują nagrody lub korzyści społeczne, mogą używać ich do manipulowania innymi i uzyskiwania ich współpracy.Przykład
Dyrektor działu w firmie kontroluje wysokość premii pracowników, nagradzając ich w zależności od spostrzeganego przez niego zaangażowania jednostek.
Władza karania
: Opiera się na zdolności jednostki do stosowania kar lub sankcji za niepożądane zachowania lub naruszenia norm społecznych. Jednostki kontrolujące władzę karania mogą używać jej do kontroli zachowań innych i zapewnienia przestrzegania norm społecznych.Przykład
Kierownik sklepu może karać pracowników obniżeniem premii, kiedy nie przestrzegają ustalonych zasad, na przykład przy niepunktualności czy nie odpowiednim obchodzeniu się z klientami.
Władza legitymacyjna
: Opiera się na akceptacji lub uznaniu władzy danej osoby przez innych. Jednostki posiadające władzę legitymacyjną są postrzegane jako osoby upoważnione do podejmowania decyzji lub kontrolowania zachowań innych na podstawie zasad społecznych lub instytucjonalnych.Przykład
Sędzia posiada powszechnie uznawany w społeczeństwie autorytet i uprawnienia do wydawania wyroków.
Bibliografia