Posłuszeństwo
Posłuszeństwo jest podporządkowaniem się woli autorytetu. Zachowanie posłusznie niekoniecznie musi wiązać się ze ślepą uległością.
Eksperyment Stanleya Milgrama
Stanley Milgram, chcąc poznać wpływu autorytetu na wykonywanie społecznie niepożądanych zachowań, zaprojektował i przeprowadził eksperyment. Badanych informowano, że wezmą udział w badaniu nad wpływem kar na zapamiętywanie. Na początku eksperymentu przeprowadzano sfałszowane losowanie ról nauczyciela i ucznia, podczas którego uczniem zawsze zostawał pomocnik eksperymentatora. Nauczyciela (prawdziwego badanego) i ucznia kierowano do dwóch różnych pomieszczeń, ale umożliwiani im komunikację przez interkom.
Badanemu przedstawiano działanie urządzenia serwującego kary w postaci wstrząsów elektrycznych o 30 stopniach natężenia, począwszy od 15 V kończąc na 450 V (napięcie śmiertelne). Prezentowano działanie wstrząsu o napięciu 45 V, uznawanego przez badanych za dyskomfortowe, a następnie tłumaczono przebieg badania. Nauczyciel ma aplikować uczniowi wstrząs elektryczny za każdym razem, gdy ten udzieli niepoprawnej odpowiedzi, przy czym każdej złej odpowiedzi ma towarzyszyć silniejszy wstrząs. Pomocnik eksperymentatora przebywający w sąsiednim pomieszczeniu musiał wykazać się zdolnościami teatralnymi, ponieważ nie był w rzeczywistości podpięty do generatora wstrząsów, natomiast zmuszony był prezentować gwałtowne reakcje głosowe przy silniejszych wstrząsach.
Przy wstrząsie o napięciu 315 V nauczyciel miał prawo przypuszczać, że uczeń jest martwy, z uwagi na brak udzielania odpowiedzi oraz reakcji bólowych na wstrząsy. Eksperymentator instruował, że każdorazowy brak odpowiedzi należy traktować jako odpowiedź niepoprawną i aplikować kolejny wstrząs. Na tym etapie eksperymentu część badanych odmawiała lub próbowała odmówić generowania wstrząsów, lecz eksperymentator informował o konieczności kontynuowania procedury.
65% osób badanych aplikowało „nieżyjącemu” uczniowi kolejne wstrząsy, posłusznie wykonując polecenia autorytetu w postaci eksperymentatora – profesora akademickiego.