Schemat poznawczy
Schemat poznawczy jest podstawowym elementem wiedzy o świecie społecznym. Tworzy się on na bazie wszystkich wcześniejszych doświadczeń związanych z danym zdarzeniem lub obiektem. Z tego powodu schematy poznawcze są uogólnioną wiedzą na dany temat, zawierającą powtarzalne informacje.
Przykładem schematu poznawczego może być wiedza o przebiegu typowego egzaminu akademickiego. Wspomnienie konkretnego egzaminu jest pojedynczym egzemplarzem, z którego składa się schemat poznawczy. Sensem schematu poznawczego jest jego prototypowość. Oznacza to, że schemat zawiera uśrednioną wiedzę o napotkanych egzemplarzach. Tak więc w schemat poznawczy egzaminu wpisywać się będzie udzielanie odpowiedzi na pytania (element zawsze występujący), lecz nie alarm pożarowy (który mógł się incydentalnie zdarzyć).
Skrypt
Skrypt jest to charakterystyczny schemat poznawczy, reprezentujący zdarzenie, działanie lub ich ciąg. Skrypty także reprezentują uogólnione elementy i okoliczności dla danego zdarzenia, a nie konkretny ciąg zdarzeń z pojedynczej sytuacji.
Schemat cech
Schematy cech pozwalają na wnioskowanie o cechach człowieka na podstawie obserwacji jego zachowania. Dla różnych cech można znaleźć wiele wyrażających je, lub zaprzeczających im zachowań. O osobie, która idąc ulicą, zauważyła że inny przechodzień gubi banknot stuzłotowy i poinformowała go o tym, powiedzieć można, że jest uczciwa. Jest to typowy przejaw uczciwości. Identycznie uznać można za nieuczciwego znalazcę portfela, który nie zamierza go oddać celem przywłaszczenia sobie gotówki.
Kluczowe pojęcia
asymilacja, schemat cech, schemat osoby, schemat poznawczy, selektywność pamięci, skrypt, prototypowość,
Bibliografia
Wojciszke, B. (2011). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
Doliński, D., Strelau, J. (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psycholgogiczne