Warunkowanie
Warunkowanie klasyczne jest procesem uczenia się nowego skojarzenia dwóch bodźców – bezwarunkowego i warunkowego. Proces ten pozwala na uwarunkowanie pożądanej reakcji przez bodziec będący początkowo neutralnym. Po procesie warunkowania jeden z bodźców pozwala przewidzieć wystąpienie drugiego.
-
Odruchy bezwarunkowe
Odruchy bezwarunkowe są automatyczne i wrodzone, co oznacza, że nie wymagają uczenia się. Są one identyczne u wszystkich przedstawicieli gatunku -
Odruchy warunkowe
Odruchy warunkowe nabywa się w drodze uczenia się, co oznacza że są różne u poszczególnych przedstawicieli gatunku
Aby proces warunkowania klasycznego zadziałał, odstęp czasowy pomiędzy bodźcem warunkowym i bezwarunkowym nie może być zbyt duży. Ponadto uwarunkowane skojarzenie nie jest stałe i po pewnym czasie następuje jego wygaszenie.
Przebieg warunkowania klasycznego
Można wyróżnić trzy etapy przebiegu warunkowania klasycznego – etap przed warunkowaniem, podczas warunkowania i po warunkowaniu.
Przed warunkowaniem
Przed procesem warunkowania bodziec bezwarunkowy wywołuje reakcję bezwarunkową, natomiast bodziec warunkowy nie wywołuje żadnej reakcji.
Podczas warunkowania
Podczas procesu warunkowania bodziec warunkowy poprzedza wystąpienie bodźca bezwarunkowego, który wowłuje reakcję bezwarunkową. Sam bodziec warunkowy wciąż nie wywołuje żadnej reakcji
Po warunkowaniu
Po warunkowaniu bodziec warunkowy, wcześniej nie wywołujący żadnej reakcji, powoduje obecnie reakcje bezwarunkową. Reakcja ta jest identyczna jak dla bodźca bezwarunkowego.
Zachowanie po warunkowaniu
Uwarunkowana reakcja może zostać wygaszona. Wygaszenie reakcji następuje, gdy bodziec warunkowy przestaje poprzedzać bodziec bezwarunkowy. Możliwe jest jednak samorzutne odnowienie reakcji polegające na ponownym skojarzeniu bodźców wskutek ich równoczesnej prezentacji
Reakcja warunkowa może zostać rozszerzona na bodźce podobne do doświadczanego, które wcześniej nie były kojarzone z bodźcem bezwarunkowym. Proces ten nazywa się generalizacją bodźca. Przeciwieństwem generalizacji jest różnicowanie bodźców, czyli uczenie się niereagowania na bodźce podobne do doświadczanego poprzez kolejne warunkowanie